Ateşin insanlar tarafından kontrol edildiğini gösteren en eski buluntular, Doğu Afrika’daki arkeolojik sitelerden elde edilmiştir, bunlardan ikisi, Baringo gölü yanında, Koobi fora da bulunan Chesowanja ve Kenya’daki Olorgesailie arkeoloji siteleridir. Chesowanja’daki kanıtın, MÖ 1,42 milyon yıl öncesine ait olduğu tespit edilmiştir. Bu kanıt 400 c dereceye kadar ısıtılmış olduğu anlaşılan, kırmızı kilden yapılmış, kırık bir çömlektir. Fakat bu arkeolojik sitelerde bulunan, kömür ve tüf parçalarından, kullanılan ateşin,yerel bir volkanik aktivite sonucu oluşabileceği düşünülmektedir. Yine Chesowanja arkeoloji sitesinde bulunan miskroskopik kömür
parçalarının da, doğal yollarla oluştuğu sanılmaktadır. Bu mikroskobik
kömür parçalarının, Homo erectus’lerin zamanına denk gelen, MÖ 1,5
milyon yıl öncesine ait olduğu tespit edilmiştir. İnsanin ateş kontrolüne ait en kesin kanıtlar, yaklaşık 700 bin yıl öncesine aittir, Klasies Nehri Ağzındaki taş aletlerin yanında bulunan yanmış kemik parçaları, homo erectus’lardan kalmadır. Montagu Mağarasında bulunan kömürleşmiş ot kökleri, bitki ve tahta parçaları ile yanmış tas aletlere yapılan radyo karbon testleri, MÖ 61000-110000 tarihlerini göstermektedir.Son zamanlarda yapılan araştırmalarda, Tel Aviv’in 12 km doğusundaki Qesem Mağarası da MÖ 380 000 yıllarında, ateşin düzenli kullanımına ait deliller bulunmuştur. Ayrıca İsrail deki, kazılarda, Homo ergaster veya homo erektus’lere ait, MÖ 790 000 yıllarını gösteren, çakmaktaşı gibi delillerde mevcuttur. İsrail’de yapılan bu araştırma, insanoğlunun yaklaşık 790 bin yıl önce ateş yakabildiğini ve bu yetenek sayesinde Afrika’dan Avrupa’ya göç edebildiğini ortaya koydu. Kudüs - İbrani Üniversitesi’nin, Ürdün nehri kıyısındaki arkeolojik bir alanda bulunan çakmak taşları üzerinde yaptığı analizler, erken medeniyetlerin ateş yakmayı öğrendikleri ve bunun bilinmeyen topraklara göç etmek için bir dönüm noktası olduğunu gösterdi. 2004 yılında bölgeyle ilgili yapılan başka bir çalışma, insanın erken çağlarda, yanmakta olan ateşi kontrol altına aldığını ortaya çıkarmıştı. Ancak yeni araştırmada, tarih öncesi insanların ateş yakmayı da bildikleri anlaşıldı. yeni verilerin, bölgede var olmuş birçok medeniyet tarafından ateşin kontrollü ve sürekli biçimde kullanıldığını ve bu toplulukların doğal ateş kaynaklarına bağımlı olmadıklarını gösterdiği anlaşıldı. Araştırma sonuçları,
